Kiedyś dziwne wydawało się, że patronem Unii Europejskiej jest Karol Wielki, władca, który 45 lat z 46-letnich rządów spędził na mordowaniu i podbijaniu innych narodów. Że instytucja mieniąca się największym projektem pokojowym w dziejach ludzkości, mieści się w gmachu właśnie jego imienia. Już nie jest to takie dziwne. UE to bowiem najbardziej udana operacja zjednoczeniowa od czasów Franków i Longobardów. Tyle tylko, że zamiast zbroi, rycerze mają subsydia, zamiast chmury strzał wytrawnych łuczników mają rozbuchaną konsumpcję i biurokrację, która dokonuje całej reszty niczym kawaleria Charlemagne.

W 1993 roku Europa dokonała wielkiej wolty. W Maastricht podpisano traktaty, które zmieniły UE z organizacji koordynującej współpracę niezależnych demokracji w instytucję uzbrojoną w komisarzy nadzorujących unifikację praw w państwach członkowskich. Odtąd państwa dążyły do ujednolicenia wszystkiego.

„Nie jesteśmy tu tylko po to, by stworzyć jednolity rynek, ale unię polityczną”.

- oświadczył Jacques Delors – przewodniczący UE

W rzeczywistości Maastricht to nie jest krok, ale kamień milowy i całe mnóstwo decyzji, które odwróciły losy wspólnej Europy i zasiały ziarna przyszłych konfliktów osłabiających Europę od środka. Jednym z nich było stworzenie wspólnej waluty EURO, co miało katastrofalne skutki dla wielu państw.

Jak pisze Kenneth Dyson i Ivo Maes w książce „Architekci EURO” wydanej w 2016 roku:

„Głupotą było wyobrażanie sobie, że można stworzyć jednolitą politykę monetarną, która będzie pasować do Niemiec, Grecji, Holandii i Włoch, bez jednolitego systemu podatkowego, jednolitej polityki finansowej i bez solidarnościowych instrumentów wsparcia”.

Traktat w Maastricht porzucił myślenie dobrowolnej wspólnoty na rzecz normatywnego, obowiązkowego legalizmu. Legalizm stał się najwyższą wartością Europy. Zespół ścisłych ram z niewielkim marginesem interpretacji. Ram, które były niezależne od narodowych doświadczeń, obyczajów czy kultury. Sztywne, twarde, przywiązanie do legalności swego czasu doskonale opisała amerykańska filozof etyki prawa, Judith N. Shklar:

Legalistyczny ustrój to postawa etyczna, która utrzymuje, że moralność określają obowiązki i zakazy wyznaczone przez prawo. Legalizm jest formą biurokratycznej ideologii.

Przestrzegała, że narzucenie swoich racji i stylu życia przez administracyjne zapisy, gdzie urzędnicy są tymi jedynymi wyroczniami obiektywności zagraża demokratycznym procesom.

Rok przed wejściem traktatu w życie (czyli w 1992 roku) Margaret Thatcher wystąpiła na szczycie w Hadze z pamiętną, proroczą mową, którą zaczęła od piękna średniowiecznej

katedra

architektury katedr, które nam wzniosły, duchowy pogląd na miejsce człowieka w świecie rządzonym przez wszech kochającego i wszechwiedzącego Stwórcę. Wiek rozumu – mówiła o średniowieczu – umieszczał cywilizowanego człowieka w uporządkowanym geometrycznie krajobrazie usianym neoklasycystycznymi budowlami w regularnych odstępach czasu z nie więcej niż jednym małym szaleństwem na każdą posiadłość.

Dalej Thatcher mówi o beznamiętnej konstrukcji brukselskich budowli, które też oddają stan umysłu. Chaos i bezmyślność wspólnej polityki rolnej, która wtedy była decydowana. Behemota, który przygniata swoimi kosztami, krótkowzrocznością idee wspólnoty indywidualności, które dążą do perfekcji wolności.

Wyobraźmy sobie wspólnotę europejską od Niemiec po Ukrainę. Od Wielkiej Brytanii po Polskę. Wszystkie zarządzane z Brukseli, wszystkie mające takie same prawa pracownicze jak niemieckie związki zawodowe, wszystkie podlegające tym samym stopom procentowym, polityce monetarnej, fiskalnej, gospodarczej. Wszyscy zgadzający się na wspólną politykę zagraniczną i obronną.

Takie ciało jest jeszcze bardziej utopijnym przedsięwzięciem (mówiła o scentralizowanej UE) niż wieża Babel.

„Upewnijmy się, że zbudujemy Europę tak wspaniałą i trwałą jak Mauritshuis” – dawna siedziba delegacji Holandii.

Mauritshuis

„Trwałą jak  Mauritshuis, a nie tak efemeryczną jak Berlaymont”.

Berlaymont

Po 3 latach (1995 rok) PKB na głowę mieszkańca wynosiło jeszcze 94% PKB USA i aż 5 najlepszych europejskich uczelni mieściło się w 10 najlepszych uczelni świata.

Z inicjatywy portugalskiej ekonomistki, Marii Rodrigues powołano zespół do opracowania agendy, która miała Europie zapewnić pierwszeństwo we wszystkim. Tak powstała strategia lizbońska.

W Lizbonie komisarz Mario Monti powiedział:

„Rynek wewnętrzny może działać i działać dobrze, ale państwa członkowskie muszą podjąć wysiłek, aby pozbyć się nadmiaru biurokracji.”.

Zaproponował uproszczone prawodawstwo na  rynku gospodarczym (był to projekt  nazwany SLIM=smukły).

PKB UE obsunęło się o 2 punkty procentowe.

W 2001 roku zespół ds. smukłości stwierdził, że nie udało się bo:

„Albo prawo jest tak genialne, że nic się tu nie da uprościć, albo życie nie przystaje do prawa i prawo nie ma znaczenia.”

- stwierdził holenderski konserwatywny deputowany Bert Doorn.

W 2005 roku odbiurokratyzowania podjął się sam przewodniczący Barroso.

Gunter Verhoeven, bardzo zaangażowany, bardzo przejęty komisarz ds. przedsiębiorczości i przemysłu, mówił, że 24000 urzędników (wtedy tylko tyle) ma zbyt wiele władzy w swoich rękach i są przyczyną nadmiaru biurokracji.

Powołano grupę wysokiego szczebla ds.  obciążeń administracyjnych na rzecz zmniejszenia obciążeń administracyjnych tychże w UE. Przewodniczącym został Edmund Steuber, były premier Bawarii. Skoro administracja działa dobrze w Bawarii to Bawarczyk przeniesiony do Brukseli spowoduje, że w Brukseli będzie jak w Monachium. Zespół pracował aż do 2014 roku. Przedstawiono kilkaset sugestii, które miały dać w efekcie oszczędności rzędu 41 mld € rocznie. PKB UE wynosiło wtedy tylko 83% PKB USA. Program jednak nie dał efektów. Wg Komisji winę ponosił kryzys 2008 roku.

Przystąpiono do  powołania nowego programu w skrócie REFIT= remont, przystosowanie.

W 2017 roku pojawia się kolejny Behemot pt. 20 wielkich celów europejskiego filaru praw socjalnych. To wymagało zwiększenia liczby urzędników i obciążało pracodawców. W tym roku PKB UE wynosi 70% PKB USA.

Obciążono biznes dziesiątkami regulacji, które wielki projekt podnoszenia konkurencyjności firm cofa o kilka lat.

Chyba jednak nie wszystko poszło tak jak trzeba, bo w 2021 roku Parlament chce intensyfikować działania i proponuje rewolucyjne podejście do biurokracji: „one in one out”, czyli za każde nowe prawo, jedno stare prawo musi wylecieć. Rzecz w tym, że każde nowe prawo jest konstruowane tak, żeby inkorporować stare prawo. Liczbowo jest ich mniej, ale nie jeśli chodzi o zapotrzebowanie urzędników i obciążenia dla firm.

W 2022 w wyniku kolejnej nowej ankiety na temat przeszkód dla wzrostu dobrobytu, dowiadujemy się, że średnio 75% mieszkańców UE uważa, że UE jest przeregulowana i nadmiernie zbiurokratyzowana.

głosy w 2022

niebieskie - bardzo biurokratyczna Europa;

czarne - raczej biurokratyczna Europa;

szare - nie wiem;

czerwone - raczej nie biurokratyczna Europa;

zielone - zupełnie nie biurokratyczna Europa.

Z następnego nowego raportu wynika, że dążenia do ograniczenia biurokracji sprawią, że firmy teraz będą masowo unikały odpowiedzialności klimatycznej. Wg Komisji gdyby raportowanie wpływu na klimat stało się, nie daj boże, dobrowolne, to nigdy nie osiągniemy celów klimatycznych takich jak pełna odsłona zielonego ładu, ETS2, ESG, CSRD, DSA, MFA, każdy z zapotrzebowaniem na nowych urzędników i nowe krajowe rozporządzenia.

1 lutego 2024 roku w szczycie protestów rolnych nagle występuje przewodnicząca von der Leyen i ogłasza, że pójdzie farmerom na pomoc i zniesie część biurokratycznych obciążeń. Oczywiście winna jest biurokracja, a nie zielony ład. Dziś PKB UE wynosi 50% PKB USA.

Prawo Parkinsona głosi, że praca rozrasta się odpowiednio do dostępności czasu urzędnika, a nie realnej potrzeby gospodarki. Nie apetyt rządzących, ale zasoby urzędnicze decydują o ilości i jakości prawa czyli im więcej jest urzędników, im więcej mają czasu tym większy będzie zakres biurokracji.

W UE potrzeby etatów do obsadzenia nowych stanowisk są zwielokrotnione, bo po to są, bo nie tylko liczba ugrupowań politycznych, ale dodajmy do tego liczbę państw i rozmaitych instytucji sił nacisku, które też trzeba nagradzać stanowiskami.

Dla przykładu na liście proponowanych reform odbiurokratyzowania znalazła się redukcja liczby dyrektorów generalnych. Komisja ma oficjalnie 33 stanowiska dyrektorów generalnych, bo tyle jest dyrektoriatów, ale na liście płac widnieje ponad 100 urzędników w randze dyrektora generalnego.

Swego czasu tygodnik The Economist stworzył profil unijnego urzędnika, taką brukselską elitę, którą

przed ołtarzem Europy z traktatami lizbońskimi jako kamiennymi tablicami...

opisał jako wyjątkową grupę podzielających silną wiarę w wartości integracji europejskiej. Dla eurokratów Europa jest projektem opartym na wierze w integrację, a szeroko rozumiany nacjonalizm, czyli przywiązanie do tego co państwowe jest największym złem. Wielonarodowi, wielojęzyczni, kosmopolityczni europejscy biurokraci żyją w przekonaniu, że służą marzeniu o zjednoczonej Europie. Mechanicznie odrzucają każdego, kto wskazuje na felery ich integracyjnej misji. Stąd też protesty rolników w narracji brukselskiej są tylko populistycznym ruchem po to, żeby sprzyjać nacjonalistom. Troska o gospodarstwo rolne jest wtórna, bo wielka idea wspólnej Europy jest wartością nadrzędną, a tylko urzędnicy rozumieją ją głębiej.

Dwójka autorów książki Antonis Ellinas i Ezra Suleiman („The European Comission and bureaucratic autonomy”) prowadziła tysiące rozmów z unijnymi urzędnikami, studiowali tysiące dokumentów, narad, przesłuchiwali negocjacje z narodowymi rządami. Jak piszą:

„Często wydaje nam się, że nawet jeżeli unijni urzędnicy tego nie mówią, to przede wszystkim służą interesom swoich państw narodowych”.

Nawet jeżeli tak jest, jak piszą autorzy, to w obliczu kryzysu europejskiej polityki, wobec ataków na jej demokratyczne procedury w UE, czy niejasny proces decyzyjny, „nadzorcy Europy”, tak autorzy nazywają brukselską eurokrację, nie wahają się występować przeciwko rodzimym rządom tylko po to, żeby wzmocnić własną legitymizację. Jak wskazali nasi rozmówcy uporczywe ataki polityczne na biurokrację pomogły urzędnikom zjednoczyć się i zewrzeć szeregi, aby bronić swojej organizacji przed zewnętrznymi atakami.

The Economist uważa, że ze względu na luksusowe warunki pracy, pieniądze, stabilne zatrudnienie, sowitą emeryturę, urzędnicy nie chcą szukać kariery w stolicy swojego kraju. Sami sobie tłumaczą wyższą wartość jaką jest zjednoczona Europa. Uważają się za strażników nowej Europy, za misjonarzy wyższej racji. Dlaczego zatem ich poglądy, często tak bardzo różnią się od poglądów europejskich obywateli? Dlaczego ich rodacy nie spostrzegają ich jako misjonarzy?

Badania wskazują na ogólny konsensus wśród europejskich urzędników. Nie mogąc uzyskać legitymizacji od współobywateli, urzędnicy twierdzą, że służą przede wszystkim przyszłym pokoleniom Europejczyków. Argument znamy z ideologii klimatystów, którzy walczą o dobro dla Ziemian, którzy tutaj przyjdą po nas za sto, a może dwieście lat i dopiero oni w przyszłości docenią nasze życzenia. Pisał o tym Bjorn Lomborg w książce „Fałszywy alarm”:

„Swój aktywizm nacjonalizują utopijną wizją przyszłości, w rzeczywistości wypełniając w ten sposób pustkę w swoim życiu, tu i teraz”.

Nie przypadkiem klimatyzm stał się tak ważnym elementem unijnej polityki. Tym co zbliża świat aktywistów ze światem euro nadzorców nie jest ideologia, ale konstrukcja argumentów. Stawianie się ponad interesami tych w imieniu których występują, co daje im poczucie misji, poczucie wyższości. Coś co sprawia, że urzędnik w swojej podświadomości, przestaje być egoistycznym biurokratą, który skoncentrowany jest przede wszystkim na własnych apanażach, a staje się misjonarzem większej sprawy.

Hanna Arendt nazwała kiedyś biurokrację najokrutniejszą formą rządzenia. W eseju o przemocy w 1970 roku pisała:

„Im większa biurokratyzacja życia społecznego, tym większa atrakcyjność przemocy. W pełni rozwiniętej biurokracji nie ma już nikogo, z kim można by się spierać, komu można by przedstawiać skargi, na kogo można by wywierać presję władzy. Biurokracja jest formą rządów, w której każdy jest pozbawiony wolności działania, mocy działania; ponieważ rządy przez nikogo nie są żadnymi rządami, a tam gdzie wszyscy są równie bezsilni, mamy tyranię bez tyrana.”

Im głębiej będziemy się zapadać w reżimie niezrozumiałych praw, bezdusznych regulacji, tym bardziej będziemy wojowali z mityczną biurokracją, a nie z naszymi nadzorcami, którzy doskonale rozumieją, że z każdym programem debiurokratyzacji oni stają się silniejsi, a my bardziej bezradni i bardziej zdani na ich wolę.

KTO NAPRAWDĘ RZĄDZI UNIĄ? #WWR180  Wolność w Remoncie – WEI Tomasz Wróblewski

https://www.youtube.com/watch?v=UFb_dAKzfM4

Podcast Warsaw Enterprise Institute – Wolność w Remoncie

---

tagi: misja  klimatyzm  ue  eurokraci 

	Andrzej-z-Gdanska
	6 maja 2024 20:48

57     1792    12 zaloguj sie by polubić